maandag 30 september 2013

13-09-27-C Riga

vrijdag 27 september 2013

Als opmaat voor een kraam- en klusbezoek in noordelijke streken gaan we eerst onderweg een paar hoofdsteden aandoen. Vanaf het vliegveld van Eindhoven vertrekken we met stralend weer.



 Het is dit jaar voor de tweede maal dat we dit met Wizzair doen. Zowel toen als nu wordt er precies volgens schema gevlogen. Als we in Riga gaan landen zien we bossen en landerijen vol met water staan en als we op het platform uitstappen komt de regen met bakken uit de lucht.


 Ook tijdens het wachten op de bus moeten we ons overgeven aan de elementen. Als de bus arriveert blijken we er nauwelijks in te passen. De rit naar het centrum duurt nog ruim een half uur. Als we uitstappen, zijn we al iets te ver gereden, maar de minitablet dirigeert ons snel naar het hotel. Daar krijgen we een redelijke kamer met grote badkamer. Op bed bereiden we de dag van morgen voor.



 Omdat de regen nog steeds met bakken uit de lucht komt, hebben we weinig lust om de stad in te gaan om te eten. Gelukkig is dat in het hotel ook mogelijk, al gebeurt dat waarschijnlijk zelden. We zijn de enige gasten; Lilian  bestelt een wijntje en ik een biertje.



Het eten overtreft de verwachtingen en op de voor Hollandse begrippen absurd lage prijs krijgen we als hotelgast nog 10 % korting. De nachtrust verloopt minder voorspoedig. De kamer is bloedheet en de knop op de radiator is afgebroken. Een raam opendoen is geen optie vanwege het vele rumoer buiten. Een mug doet er nog een schepje bovenop.

zaterdag 28 september 2013 

Als we 's morgens aan het ontbijt zitten komt de regen nog met bakken uit de lucht. We kijken uit op een parade van paraplu's Het ontbijt is niet slecht, maar de broodkeus (een soort wit casinobrood) is ronduit teleurstellend. Aan het eind van de maaltijd zien we dat er paraplu's ingeklapt worden. Zo gaan we toch nog droog de stad in en wordt het zelfs mooi weer. Eerst werpen we nog een blik op het vrijheidsmonument uit 1935. Letland beleefde een korte periode van onafhankelijkheid. Het is een wonder dat de Duitsers en vooral de Russen dit monument niet omver gehaald hebben.




 Op onze wandeling door de oude stad lopen we eerst langs het kleine en grote gildehuis. Deze middeleeuwse panden zijn zo'n 150 jaar gelden verbouwd in Tudor-gothiekstijl. Het grote gildehuis is tegenwoordig concertzaal. Het L-vormige kleine gildehuis heeft een stukje groen voor het gebouw




en bovenin een veelkleurige gevelsteen met de stichtings- en de verbouwingsdata.





Tegenover het grote gildehuis staat het kattenhuis. De eigenaar werd het lidmaatschap van het grote gilde geweigerd. Hij plaatste toen op zijn twee torentjes een kat met het achterwerk naar het grote gildehuis toe. Na een langdurige rechtszaak moest de eigenaar de katten omdraaien.





Ons volgende bezoek is aan de dom, de grootste kerk van de Baltische staten. De bouw begon in het begin van de 13e eeuw in Romaanse stijl en ging vele eeuwen door in diverse stijlen. Op het Domplein is een drukke markt en er staat een muziektent waar diverse optredens zijn. Op dit moment is dat een een folkloristische groep vrouwen die op Letse kokles (getokkelde traditionele snaarinstrumenten) spelen.



  In het portaal van de kerk hangt een grote fraaie lichtkroon.




Voor we de kerk gaan bekijken, bezichtigen we eerst de Romaanse kloostergang uit 1234. Hoewel in de loop der tijden gerestaureerd, is een volgende renovatie geen luxe.



De kloostergang dient nu als een soort depot van historische voorwerpen. Talloze kanonslopen, grafstenen (waarvan een met een vrijwel identieke tekst als laatst in Breda) ,




 beeldhouwwerk met de wonderlijkste afbeeldingen.




Vanuit de kloostergang hebben we zicht op de dom met zijn toren.





De oude haan van de toren staat in de kloostergang opgeslagen.



De nieuwe is vanuit de kloostergang zowaar uit de hand met Lilians toestel scherp op de foto te krijgen.



De kerk is vrij sober en doet door de verschillende bouwstijlen wat rommelig aan. Zowel in Riga als in Tallinn zullen we diverse malen herinnerd worden aan de in de 14e eeuw opgerichte broederschap van Sint Maurice. Omdat Sint Maurice een tot het christendom bekeerde  zwarte Romeinse legioenofficier was, wordt er ook vaak over de Blackheads gesproken. Het waren vrijgezelle mannen die een zeer rijk gilde bestierden. Ook in de Dom hebben ze hun sporen achtergelaten.



  Dan zijn er prachtige glas-in-loodramen .




Het orgel is een van de grootste ter wereld met bijna 7000 pijpen. Het is momenteel in restauratie.



 Het onderste orgelbalkon is fraai beschilderd.




  De preekstoel zit vol houtsnijwerk.




Opvallend in de meeste kerken in Riga en Tallinn zijn de talrijke rouwborden die buiten gewoon rijk zijn versierd. Deze persoon is in 1681 overleden.




De teksten in de kerken zijn vrijwel overal in het Duits. Weer buiten zien we een van de weinige Jugendstilpanden in de oude stad.



 Even verderop een middeleeuws pakhuis met een enorme hijsinstallatie.



De zon is goed doorgekomen en we nestelen ons op een terrasje voor koffie tegenover de enige overgebleven vestingtoren, de zogenaamde kruittoren.



  Na de koffie lopen we langs een stukje gerestaureerde vestingmuur.



Hier is goed te zien dat de stad later flink is opgehoogd. De rivier waar Riga aan ligt, zorgde dikwijls voor flinke overstromingen. We gaan nu naar de Sint Jacobskerk. Al in 1225 wordt hij genoemd. Het is de enige kerk in Riga die nog een gotische spits heeft.



Aan de buitenkant van die spits hangt een klok, het zogenaamde zondaarsklokje. Hij zou gaan luiden als er een overspelige vrouw langs zou lopen. Tegenwoordig is kerk de belangrijkste r.k. kerk. Het interieur is heel sober.




Hierna lopen we langs de drie broeders. Het zijn drie historische panden naast elkaar. Het oudste pand uit de 15e eeuw ligt wat naar achteren en heeft een fraaie stoep.





  Het pand ernaast is uit de 17e eeuw.




 De derde broeder is vrij klein en uit de 18e eeuw. We zetten koers naar het kasteel, maar dat is helaas in restauratie, Wel hebben we hier zicht op een modern stukje Riga.



Op diverse plaatsen bevinden zich nog zwaar gehavende panden, maar er wordt druk gewerkt om zoveel mogelijk oude panden weer op te knappen. Een grote bouwval wordt binnenkort weer tot leven gebracht als onderdeel van een luxe hotel.



Ten zuiden van de oude stad ligt de wijk Maskavas wat aan de weg naar Moskou betekent. De eerste gebouwen die opvallen zijn 5 hallen van de centrale markt. Twee hangaars voor Zeppelins van de Luftwaffe uit de eerste wereldoorlog werden elders in Letland afgebroken en de bovenste constructie werd gebruikt om er 1 grote en 4 kleinere hallen mee te bouwen.



  Er is hier elk denkbaar voedsel te koop.




Wij laten ons o.a. verleiden tot de aankoop van hazelnoten en kruidenkaas die we de rest van de vakantie meezeulen. Ze verkopen hier ook overheerlijke broodjes. Een aanrader voor het ontbijt van ons hotel. Ook rond de hallen staan talloze kraampjes met waren. Vlak naast de hallen ligt het busstation en het veemgebied van de stad. Net als in Amsterdam zijn ze de oude gebouwen aan het opknappen voor herbestemming.



In deze wijk woonden voor de oorlog het grootste deel van de toen uit 45.000 personen bestaande joodse gemeenschap. Slechts een enkeling heeft de oorlog overleefd. Hier was ook het getto, de gebouwen liggen er nog precies zo bij als in de oorlog en het is een museum, dat dringend geld nodig heeft om de gebouwen voor verval te behoeden. Helaas is het museum gesloten. Wel zien we een wand met alle namen van de omgekomen joden.




Er zijn in de wijk ook nog talloze houten huizen, waarvan de meesten achterstallig onderhoud hebben. Er zijn initiatieven om ook deze huizen voor het nageslacht te behouden.




 Vlak naast zo'n huis is de Academie van Wetenschappen gevestigd. Het bevindt zich in een protserige stalinistische wolkenkrabber.



Een kopie van een van de zeven van zulke gebouwen in Moskou (De acht dochters genaamd, de achtste is echter door problemen tijdens de bouw nooit afgebouwd) Ook in Warschau is zo'n gebouw neergezet. We kunnen met een lift naar boven en dat lijkt ons wel wat. Het uitzicht is inderdaad geweldig. We zien en moderne toren staan langs de brede rivier die uit het binnenland komt en zijn oorsprong ver in Rusland vindt.




Aan de andere kant achter de spoorlijn het busstation, dan de markthallen en vervolgens het veemgebied. Aan de andere kant van de spoorbrug is een hypermodern gebouw zichtbaar.



Achter de spoorlijn is de oude stad zichtbaar met drie grote torens van middeleeuwse kerken.



Als we weer op de begane grond zijn lopen we over de met Europees geld fraai aangelegde wandelpromenade langs de rivier terug maar de stad. We hebben steeds goed zicht op de overzijde van de stad.



Hier vinden we ook een monument dat de eerste Russische revolutie uit 1905 herdenkt.




We gaan de oude stad weer in. We staan voor de gevel van huis van de broederschap van de "blackheads". Deze zeer rijk uitgedoste gevel stamt ui 1343, maar werd door de Duitsers in de laatste wereldoorlog vernield. Nog niet zo lang geleden is hij in oude luister hersteld, maar ziet er nog wel erg nieuw uit.






Hierna bezoeken we de St.Peterskerk. Voor het eerst genoemd in 1209. Het heeft een imposante voorgevel, waar de kerktoren in is opgenomen.



  Van binnen is het zeker de mooiste kerk van Riga. De bakstenen gewelfribben geven een speels karakter aan de kerk.






  Een opvallend interieurstuk is een bronzen 7-armige kandelaar uit 1596 met een afmeting van ongeveer 3 bij 4 meter.



De maker kwam uit Neurenberg en vestigde zich hier in Riga. Ook hier hangen weer talrijke rouwborden, waarvan een tweetal details.




We komen hierna nog langs een middeleeuwse kerk, maar die is helaas gesloten.




 Ook zien we nog een aardige gevelsteen met Adam en Eva.




Hierna gaan we naar het hotel voor een kleine rustpauze. Daarna duiken we in een nabijgelegen hotel de kelder in om wat te eten. We sluiten deze dag af met een wandeling door de oude stad. Veel gebouwen zijn feeƫriek verlicht, zoals het "house of the blackheads",


 de dom,




de Sint Pieterskerk



  of een aanplakzuil  die hier nog algemeen voorkomen.




Het is weer tijd voor een slaapje.



zondag 29 september 2013

Er was weer veel herrie op straat. Ook lopen tijdens het ontbijt de geopende paraplu's weer voorbij. Vandaag wordt onze jugendstildag. Via de resten van de verdedigingswerken aan de oostkant van de oude stad gaan we er naar toe. Tegenwoordig is het een groot geaccidenteerd park met vele beeldhouwwerken.





 Met een bootje kan je rondom de oude stad varen.



Plotseling begint weer stevig te regenen. In het portiek van een groot vervallen gebouw wachten we het ergste af.



 Uiteindelijk komen we op de Elizabetesiela en kan het feest beginnen.


  De panden vertonen een hoge mate van symmetrie en zitten vol met details.




Door de enorme hoeveelheid ornamenten is er na meer dan 100 jaar hier en daar wat komen loszitten, Die stukken zijn met groen doek ingepakt.



Dankzij de zoom van Lilian kunnen we ook de details hoog op het gebouw goed waarnemen.

 


 Sommige balkons hebben fraai smeedwerk.



We zullen vandaag nog talloze panden uit dit rijke verleden, dat zich omstreeks 1905 afspeelt, zien. We moeten het bij een aantal voorbeelden laten.

  



In een van de panden is het Jugendstilmuseum gevestigd, waarbij het interieur uit die tijd nauwkeurig is hersteld. Het trappenhuis doet je compleet versteld staan.



 De details van de schilderingen herhalen zich steeds in een spiraal.



 Het personeel van het museum draagt kleding uit die tijd



en wij worden aangemoedigd een hoofddeksel uit die  tijd uit te zoeken.



  Zo zien we o.a. de salon  met prachtige erker,




  fraai glas in lood waar Lilian jaloers op wordt,



 de eetkamer,



de keuken waar we wat van baksels mogen proeven. De badkamer roept herinneringen op aan mijn jeugd. Op het Vlietsend staat een identiek exemplaar van dit uit Brussel afkomstige bad. .



Ook in de badkamer van huis Verwolde zagen we er een. We gaan buiten weer verder met gevels bekijken. De beroemde filmregisseur Sergej Eisenstein is in Riga geboren. Zijn vader was een architect van joods-Duitse afkomst, die vele jugendstilpanden bouwde. Zijn eigen woonhuis mag er ook zijn.



Een paar voorbeelden van decoraties die we onderweg tegen kwamen.




De laatste decoratie heeft onderin het hoofd nog een slangenkop zitten die als spuwer dienstdoet.



Het wordt tijd voor een lunch. We vinden een geschikt adres bij de vliegende kikker. In een kelder hebben we een plaatsje naast de houtkachel, wat heerlijk is met dit koudeweer, Overal zijn leuke afbeeldingen van kikkers aangebracht.



Na de lunch bezoeken we de mooi in het groen gelegen grootste orthodoxe kathedraal van de Baltische staten.



Fotograferen is hier verboden, dus laat ik het maar bij een shotje in het voorportaal.



Overigens zijn de Russen de grootste bevolkingsgroep van Riga. Dat is het gevolg van de Russische bevolkingspolitiek, waarbij grote groepen Letten naar Siberiƫ gedeporteerd werden en Russen voor hen in de plaats kwamen. Na de laatste onafhankelijkheid wordt het Lets als enige officiƫle taal geduld. In de directe omgeving staat een enorm modern hotel.



  Het volgende aandachtspunt is de oude St. Gertrudes kerk.



Hoewel deze kerk een neogotisch bouwwerk is stond hier al vanaf de middeleeuwen een kerk. Deze was echter steeds van hout. Omdat de kerk buiten de stadsmuur stond, mocht hij niet in steen gebouwd worden. Vele malen werd hij in oorlogen verwoest. Maar het laatste exemplaar kan alleen van buiten bekeken worden. Daarna zetten we onze jugendstiltocht in een ander stadsdeel voort. We worden letterlijk overweldigd door hoeveelheid, variatie en rijkdom. Een ingangspartij die het ook goed zou doen voor iemand van de Grote Club uit de Bommelstrip.



  Steeds weer worden enorme panden afgewisseld met houten huizen.



  Er volgt een fraai bewerkte topgevel.



  Dan weer twee aparte opvallend strak uitgevoerde witte panden.



We blijven ons verlustigen aan de vele details, hoewel vermoeidheid ook wel enigszins begint toe te slaan.




Een vervallen balkon aan een classicistisch pand heeft zelfs ook nog schoonheid.



Ons laatste gebouw is nog een jugendstil. Het staat vlakbij de oude stad. Op de gevel zijn diverse schilderingen.  Er is ook een swastika in verwerkt.


We kijken ook even binnen. Het een ruime fraaie hal.


 Ook zijn de verlichtingsarmaturen nog in stijl.



Na een kleine rustpauze op de hotelkamer, duiken we alweer een kelder in voor het diner. Het wordt een waardige afsluiting van ons bezoek aan Riga. Morgen naar Tallinn.