Dit jaar hebben we Breda uitgekozen voor Monumentendag. Omdat er veel aan het spoor gewerkt wordt reizen we via Nijmegen. Als we bijna bij het station zijn loopt de trein al binnen. Wij rennen het perron op en als ik de trein binnenstorm sluiten de deuren zich achter mij; Lilian op het perron achterlatend. Zij wil haar mobieltje pakken om af te spreken hoe het verder moet, maar het blijkt dat die nog in huis ligt. Dan maar het mobieltje halen, maar ook de huissleutels blijken nog thuis te zijn. Tot overmaat van ramp krijgt ze ook nog te horen dat de volgende trein uitvalt. Gelukkig blijkt de stoptrein nog wel te rijden. In Arnhem ik speur in spanning of ik een trein uit Ede zie en als het boemeltje gesignaleerd wordt, ren ik naar het aankomstperron. Lilian komt er zowaar uit en ik maan haar tot spoed want we hebben nog 1 minuut voor de overstap op de trein naar Roosendaal. Door alle stress rent ze een verkeerd perron op en lijkt alle kans op een aansluiting verkeken. Wonder boven wonder vertrekt de trein een paar minuten later en komt alles nog goed. Op weg van het station van Breda naar het centrum blijkt dat Google-maps ook hier is neergestreken.
Het grote park voor het centrum is in beslag genomen door een popfestival, dat de gehele dag zijn luide klanken over de stad strooit. In het park zien we nog wel een reuzenzwam.
Spoedig krijgen we het kasteel van Breda in zicht.
In 1350 kreeg Jan II van Polanen de burcht in bezit van de hertog van Brabant. De mannelijke lijn stierf uit en zijn kleindochter trouwde in 1403 met Engelbrecht van Nassau. Zo wordt de band tussen ons land en huis Oranje-Nassau een feit. Het kasteel is vele malen uitgebreid en verbouwd. We lopen langs de hoofdingang van het enorme complex, waar nu al weer bijna 200 jaar de KMA is gevestigd.
We hebben hier ook een overzicht over diverse gebouwen. Vooraan met blauwe ramen het Arsenaal, dan met toren de rekenkamer van de Nassaus.
vervolgens een verdedigingsmuur met de Stadhouderspoort, waar vroeger een open galerij (Egmondgalerij) boven was. De zuilen ervan zijn nog ingemetseld te zien. Helemaal op de hoek, boven op een verdedigingswerk, het blokhuis, tegenwoordig de incidentele residentie van de gouverneur van Brabant. Wij gaan eerst nog naar het Huis van Brecht uit de 14e eeuw dat ook op het kasteelterrein ligt. De benedenverdieping had oorspronkelijk ook een open galerij (de invloed van een Italiaanse architect).
Aan het uiteinde van een vleugel is een gotisch dichtgemetseld raam zichtbaar. Hier bevond zich vroeger de huiskapel.
Het belangrijkste vertrek is de Puffiuszaal met zijden behang en een Vlaams balkenplafond.
Vlak hierbij bevindt zich nog een stuk van de verdedigingswerken met twee torens. De Duiventoren
worden.
Onder de granaattoren bevindt zich een rk-kapel
met diverse glas-in-loodvensters.
Het heeft mooie ribben in het gewelf.
Nu gaan we eindelijk naar het kasteelterrein. We laten een fraaie ingang naar het kasteel links liggen.
Aan de andere zijde zien we de rekenkamer aan de binnenzijde.
Alleen de onderzijde van het kasteel is nog oorspronkelijk. Eerst gaan we nog naar het Blokhuis. In de onderzijde zitten dichtgemetselde gaten, waar vroeger kanonnen stonden.
Binnen werpen we nog een blik in de zit- en de eetkamer.
Hierna gaan we echt naar de hoofdpoort van het kasteel.
We komen op een immense binnenplaats,
De open galerijen op de begane grond zijn weer hersteld. Hier bevinden zich nog diverse beeldhouwwerken.
Binnen wordt een immense zaal gebruikt voor feesten van de militairen.
Hier kijk je uit op de binnenplaats.
De trappenhuizen zien er wel uit alsof ze uit een ver verleden stammen.
Na het kasteel komt de Grote Kerk aan de beurt. Van buiten is het al een imposant gebouw.
Vanaf het koor gezien lijkt de toren niet hoog, maar op het punt waar hij net zichtbaar is zit hij al op 60 m en hij haalt net de 100 m niet. Van binnen is de kerk erg licht. De gewelven zijn fraai beschilderd
en de kerk heeft een mooi orgel met duizenden pijpen.
Het is het resultaat van het samenvoegen van het oude orgel met andere orgels en nieuwe pijpen door de firma Flentrop in de 70-er jaren. Dan zijn er vele oude muurschilderingen. De annunciatie is een voorbeeld van een restauratie waarbij men zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke uiterlijk wil komen.
Tegenwoordig wil men alleen nog wat toevoegen als dat voor het herkennen van het beeld noodzakelijk is zoals bij een grote Christophorus.
Naast deze afbeelding zien we nog figuren die aan Hieronymus Bosch doen denken.
Hij stierf in 1378. Het praalgraf van Engelbert I van Nassau en Jan IV van Nassau en hun echtgenoten is zelfs 8 m hoog.
In de onderliggende grafkelder is o.a. ook Anna van Buren begraven. Willem van Oranje zou hier ongetwijfeld ook zijn begraven, maar bij zijn overlijden was Breda nog in Spaanse handen. Dan zijn er nog talloze rijk bewerkte grafstenen.
Soms is de grafsteen bedekt met een versierde koperplaat
of er staat een aandoenlijke tekst op.
In het koor hebben de klapstoelen van de banken aan de onderzijde een beeldhouwwerk. Als de zittingen omhoog geklapt zijn worden de figuren zichtbaar.
We gaan nu de toren beklimmen. Dat is eindeloos klimmen over een steeds kleiner wordende wenteltrap.
Onze eerste stop is op de luidzolder waar voor ons de grote klokken worden geluid door het klokkenluidersgilde. Vooraf hebben we oordoppen meegekregen.
Buiten kunnen we op de derde trans op 60 m hoogte de omgeving bekijken. Dat valt niet mee in de harde wind met regen. De terrassen onder ons liggen er dan ook verlaten bij.
Ook kijken we boven op de kerk.
Iets verder zien we de verdedigingstorens waar we eerder deze dag waren.
We mogen nog wat verder omhoog naar het domein van de beiaardier. De jonge enthousiaste man is de vierde generatie beiaardier van het geslacht Maassen. Tussen de klokken hangt een houten gebouwtje, waarin de beiaard zit.
Hij speelt vele stukken voor ons; heel modern vanaf een tablet pc.
In het gebouwtje staat ook nog een demonstratie-torenuurwerk.
De klokken van het carillon zijn voor een deel in de oorlog geroofd door de bezetter. Nu hangen er klokken van diverse afkomst, zoals een stel in Engeland gegoten exemplaren.
We dalen weer af en zetten onze schreden naar de Sint-Antoniuskathedraal. Deze waterstaatskerk steekt wel heel erg pover af bij wat we net hebben gezien. Binnen heeft men geprobeerd de oude mozaïekkunst na te bootsen.
Vlak erbij is Huize Ocrum, een van de vele hofhuizen in Breda. We kunnen alleen de gevels bekijken.
Dan gaan we in de rij staan om het Bisschopshuis te bezoeken. Het is een in oorsprong vroeg 15e eeuws hofhuis, waar nu de bisschop van Breda resideert. We worden welkom geheten door vicaris Wiel Wiertz in de hal met fraaie trap.
In plaats van veel over de historie van het pand te horen, hebben we het gevoel dat hier missie wordt bedreven. Als we naar een volgend vertrek mogen, zien we dat dat vol hangt met portretten van de bisschoppen van Breda. Hier krijgen we van een ander te horen wat de grote verdiensten van een ieder waren. Natuurlijk hangt bisschop Muskens er ook.
In de zaal staat o.a.een groot triptiek.
Achter de zaal bevindt zich een enorme tuin, waar nu nog een grote feesttent staat.
Via een binnenpleintje met koetshuis verlaten we dit pand weer. Op naar Huis Fluitman (genoemd naar de huidige bewoner). Dit Hofhuis wordt momenteel gerestaureerd, In het achterhuis kwam een 4 meter diepe oude waterput te voorschijn, die voeger waarschijnlijk in de tuin van het voorhuis stond. Later is het achterhuis over de put heen gebouwd.
Ook dit pand heeft een grote tuin.
Nu komt de Waalse kerk aan de beurt. Deze Wendelinuskapel werd in 1440 gesticht door Johanna van Polanen en later geschonken aan de begijnen, die er een Catharinekapel van maakten.. Het is een vrij kleine, intieme kerk.
Na de vrede van Münster in 1648 moesten de begijnen de kapel afstaan en kwam de ingang aan de straatkant. De ingang op het begijnhof werd dichtgemetseld. Bij restauratiewerkzaamheden in 1982 werd de doorgang weer opengehaald en kwam tot ieders verrassing de oorspronkelijke deur in een spouw te voorschijn. Compleet met een Catharinebeeld.
Het begijnhof is het oudste van Nederland (van oorsprong 13e eeuws).Het is groot en een oase van rust en schoonheid in de drukke stad.
Nadat hun kerk was geconfisqueerd werd er een noodkerk gebouwd. In 1836 kwam er toestemming om een nieuwe kerk te bouwen onder toezicht van Waterstaat. Deze kerk kunnen we alleen via een raam van binnen aanschouwen.
In een zaaltje ontdekken we nog een houten beeld van de heilige Barbara.
We verlaten de hof om even verder in een pand de bogen van een mannenklooster uit de 15e eeuw te zien. Ze werden bij toeval ontdekt na een brand.
Het is vijf uur dus einde van Monumentendag, maar we lopen nog even een koetshuis binnen dat vroeger aan een enorm hofhuis toebehoorde.
Het is verbouwd tot een aardige woning. Met de bewoonster maken we nog een praatje en daarna keren we huiswaarts met een overdaad aan indrukken. Breda was zeker de moeite waard.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten