Al een aantal jaren ben ik al niet meer met een excursie mee geweest. Als ik in Zutphen aan kom blijkt er 1 bus klaar te staan, terwijl er de laatste keer nog 3 bussen klaar stonden. Het is duidelijk dat het donateursbestand erg aan het vergrijzen is. Wij rijden naar Geesteren, waar we de oude kerk gaan bekijken.
Over de vroege geschiedenis van de kerk is weinig bekend. Bij restauraties vond men een fundering van van veldkeien, wat kan wijzen op een tufstenen kerkje al in de 10e eeuw. In 1246 wordt de kerk in een oorkonde genoemd. De toren heeft romaanse en vroeggotische elementen. De muren zijn 1,65 m dik. In 1586 werd de kerk door Staatse troepen in brand gestoken en de toren verwoest, die daarbij op het schip viel. Hiermee wilde men voorkomen dat de Spaanse troepen gebruik van de kerk konden maken. Bij het latere herstel heeft men zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de oorspronkelijke tufsteen en de rest met baksteen aangevuld.
Later heeft de kerk veel te lijden van plunderingen van Munsterse en Franse troepen. In 1832 is een restauratie nodig, waarbij een tongewelf wordt aangebracht. Vrijwel een eeuw later is er weer een grote restauratie. De gotische ramen worden van natuursteen gemaakt en de kerk krijgt weer gemetselde gewelven.
Interessant is de relatie met Borculo. In de 12e eeuw ontstond daar een kasteel, die in 1337 een kapel kreeg. In 1375 kreeg Borculo stadsrechten, maar pas in 1509 zorgde de kasteelheer voor een parochiekerk. Ruim een eeuw moesten de stedelingen ter kerke in het dorp Geesteren!
De ingang in de toren is een voorbeeld van Nederrijnse gotiek. Hij vormt een geheel met het er bovenliggende raam.
Ook het zadeldak met trapgevel op de toren is bijzonder. De toren wordt bekroond met een haan en een hen. Gelukkig wel op gepaste afstand.
Hierna gaan we naar de katholieke kerk Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming van Borculo. Deze neogotische kerk met pastorie van Tepe werd in 1883 in gebruik genomen.
Het is een driebeukige pseudobasiliek.

Het koor heeft een aardig gewelf
en er zijn mooie glas-in-loodramen (het manna in de woestijn).
De ingang heeft kenmerken van Nederrijnse gotiek.
Na de stormramp in 1925 was de kerk enige tijd buiten gebruik voor herstel. We lopen naar een horecagelegenheid om gezamenlijk de lunch te nuttigen om daarna naar de 16e eeuwse protestantse Joriskerk te gaan.
Deze kerk kwam er tijdens de stormramp van 1925 veel slechter af.
Alleen het orgel bleef gespaard (foto Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed), maar die moest ook het veld ruimen na een 2,5 jaar durende restauratie.
Hierbij werden kruisribgewelven aangebracht.
Er zijn mooie glas-in-loodramen waarbij de naamgever van de kerk niet ontbreekt.
Er is ook modern glas-in-lood.
De tekst die men na de stormramp op het orgelbalkon aanbracht laat duidelijk zien dat in de ogen van de kerkelijke gemeente de verwoesting niet zomaar een natuurverschijnsel was.
Een duidelijk bewijs van de minachting van de protestanten voor de roomsen is dat men de voormalige altaarstenen (te herkennen aan de wijdingskruisjes) als vloertegel ging gebruiken.
Enorme 17e eeuwse grafstenen dragen een Duitse tekst.
We gaan weer verder naar Haarlo. De plaats viel sinds 1383 kerkelijk onder Eibergen, maar had wel een kapel. Na de reformatie bezocht de dominee 2 x per jaar Haarlo. Vandaar dat de kerkelijke gemeente graag een eigen dominee wilde hebben. In 1858 werd de eenvoudige achthoekige waterstaatskerk geopend, in de volksmond de kluntjespot genoemd. Het ligt op een mooie plek. Hij doet denken aan het kerkje in Veenhuizen, dat ook fraai gelegen is.
De banken staan als een cirkelsegment voor de preekstoel.
Als orgel wordt een Gouds kabinetorgel gebruikt dat tot 1978 op de orgelgalerij stond.
Toen in 1986 twee kerkelijke gemeentes samengingen kwam er een orgel bij dat weer op de orgelgalerij werd geplaatst. Beide orgels worden tijdens de dienst bespeeld om ze in goede conditie te houden.
Aan de preekstoel is het doopbekken bevestigd. In de katholieke kerk mag een kindje pas de kerk in na de doop, vandaar dat het doopvont zich daar aan de buitenkant van de kerk bevindt,
Het gebouw heeft gietijzeren ramen, waarvan een hoek scharnierend is.
Buiten zie ik nog een muis scharrelen.
Ons laatste object is de katholieke kerk met pastorie van de heilige Cecilea te Rietmolen. Deze opvallende kerk heeft een minaretachtige toren van 45 m en een koepelgewelf dat 19 m overspant.
Rondom de centrale koepelruimte zijn vele ruimtes gegroepeerd,
In de absis waar het altaar staat zijn diverse tegeltableaus.
Het metselwerk kent veel versieringen.
De vele glas-in-loodramen bevatten voorstellingen van de schepping (de schepping van licht en water),
apostelen en vele heiligen, zoals Sint Isidorus, patroon van de landbouw.
Wij worden weer naar station Zutphen teruggebracht na een interessante dag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten